VEFATININ 54. YIL DÖNÜMÜNDE iMAM ABDULLAH HARUN

“Bizim amacımız beyaz ırkı yok edip yerine siyah ırkı getirmek değildir, maddeye dayanan bir ayaklanma hiç değildir. Bizim davamız Allah’ın hükümleriyle hükmetmeyen ırkçı ve  laik Güney Afrika Cumhuriyetine karşıdır. Müslüman, hristiyan, beyaz ya da siyah olsun insanları sömürüden ve zulümden kurtarıp özgürlüklerine kavuşturmaktır. Biz ırkçı değiliz. Biz insanların bir tarağın dişleri gibi eşit olduğuna inanırız ve her kim olursa olsun bu inancımızı kaim kılıncaya kadar mücadelemizden geri durmayacağız.”

İmam Abdullah Harun

İmam Abdullah Harun, 1924 yılında Güney Afrika’nın Cape Town şehrinde müslüman, malay bir ailede doğdu.Beş kardeşin en küçüğü olan imam Harun henüz bebekken annesini kaybetti. Halasının himayesinde büyüdü ve temel eğitimini Güney Afrika’da aldı.Sekiz yaşındayken halasıyla birlikte Mekke’ye giderek burada Şeyh Abdurrahman el-Alevi’den dini eğitim aldı.14 yaşında hafızlığını tamamladı. İmam Harun için Mekke önemliydi, burada gördüğü eğitim,fikir dünyasını inşa etmesine olanak sağladı

İkinci dünya savaşı nedeniyle Cape Town’a geri döndüğünde burada Şeyh Abdullah Taha Gamieldien ve Şeyh İsmail Ganief’den dersler almaya devam etti. Eğitim aldığı süre zarfında, yerel müslüman bir okulda, yarı zamanlı eğitmen olarak ders vermekteydi. 

1950 yılında Galiema Sadan ile evlendi ve bu evlilikten üç çocukları oldu.1955 senesinde Cape Town’da bulunan El-Camia camiine imam olarak seçildi. Kısa sürede büyük bir cemaata sahip olan Harun’un, özellikle gençler üzerindeki etkisi büyüktü. Bir cami imamı olarak entelektüel yönü, gençleri cezbediyordu. İmam Harun gençler için eğitimler düzenliyor, kadınların camide görev ve eğitim alabilecekleri alanlar açıyordu. Özellikle kadınlar ve çocuklar için düzenlediği eğitim programları yoğun ilgi görüyordu.

İmam Harun, 1958 yılında gençlerin islami eğitim almalarını sağlayarak “Clearment Müslüman Kardeşlik” derneğini kurdu. İmam Harun’u bu derneği kurmaya iten temel sebeplerden biri gençlerin dinden uzaklaşması, İslamı anlamak ve anlatmaktan uzak olmalarıydı. Dernek kurulduktan sonra düzenlenen toplantıların gündem maddesi genellikle apartheid rejimi oluyordu. Konuşmacı olarak müslüman olmayan kişilerin de ağırlandığı bu toplantılara gençler yoğun katılım gösteriyordu. Gençlerin rejime karşı örgütlenmesi ve yapılan protestoların planlanmasına ev sahipliği yapan bu dernek, İmam Harun’un  dikkatleri üzerine çekmesinde önemli rol oynadı.

1959’da İslami Bakış dergisini çıkardı. 1960 yılında ise Güney Afrika’nın tek müslüman gazetesi olan Afrika News’te editörlük yaptı. Eğitim aldığı sırada Hasan el-Benna, Seyyid kutup ve Mevdudi’den etkilendi. Özellikle Müslüman Kardeşler Cemiyeti kurucularına yazılarında sıkça yer verdi.

1958 yılında Güney Afrika’da yasalaştırılan apartheid rejimiyle birlikte beyaz ırkın üstünlüğünü kabul eden bu yasa, ülke genelinde protesto ve grevlerle karşılandı. Siyahiler, siyasal alanda kendilerini savunamıyor, sağlık ve eğitim faliyetlerinden yeteri kadar faydalanamıyordu. İmam Harun, rejim karşıtı gösterilere destek veriyor ve her hutbesinde insanların eşit olduğunu, müslümanların ise siyah veya beyaz olarak değil sadece takva noktasında birbirlerinden üstün olduklarını vurguluyordu. İmam Harun, rejim sonrası hutbelerinin siyasi ağırlıklı olması nedeniyle, rejim güçleri tarafından izlenmeye başlandı. Artık hitap ettiği kişiler yalnızca müslümanlar değil ırkçılığa maruz kalmış halkın tamamıydı.

İmam Harun, 1968 yılında hac vazifesini gerçekleştirmek üzere Mekke’ye gitti ve ardından Mısır’a geçerek,Afrika Ulusal Kongresi’nde bir konuşma yaptı. Mısır’dan Londra’ya gelip Pan Afrika Kongresi kurucularıyla görüştü ve ülkesine geri döndü. Bu onun vefatından önce gerçekleştirdiği son seyahatti.

Hükümet, İmam Harun’un yurt dışında yaptığı görüşmelerden ve çevresine topladığı kalabalıktan rahatsızdı. Bu nedenle ülkeye döndükten kısa bir süre sonra rejim tarafından tutuklandı. Alındığı ilk sorguda Afrika Ulusal Kongresi ve Pan Afrika üyelerinin adreslerini vermesi istendi. Ve elbette ki endisi bunu kabul etmedi….  

İmam Abdullah Harun’un  cenazesine tam  40.000 kişi katıldı. Naaşı Mowbray müslüman mezarlığına defnedildi. 6 Ekim Pazartesi günü, İmam Harun’u anmak için farklı ırk ve dinden binlerce kişi St. Paul Katedrali’ne geldi;  ilk defa büyük bir katedralde bir müslüman için dualar edilip, Kur’an-ı Kerim okundu.

İmam Harun’un vefatının 50. yıldönümünde ailesi, ölümünün tekrar soruşturulması için talepte bulundu. Kasım 2022 yılında başlatılan davada İmam Harun’un sert bir cisimle birçok kez darp edildiği ve karnına çok sayıda sert bir cisimle vurulduğu doğrulandı. Davanın ikinci duruşması 24 Nisan 2023’te gerçekleşti. Bugün ise dava  henüz sonuca bağlanmış değil.

Editör: Şeyma GÜLERYÜZ