Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa’ya enerji arzında Cezayir için bir fırsat yaratabilir mi?
Rusya-Ukrayna arasında devam eden savaşın yarattığı risklerden dolayı alternatif doğal gaz arayışını hızlandıran Avrupa Birliği (AB) için sorunu tam anlamıyla çözemeyecek olsa da Cezayir ön plana çıkıyor.
Ukrayna’da devam eden savaş dolayısıyla Batılı devletlerin Rusya aleyhindeki yaptırım kararları sonrasında Rusların misilleme olarak Avrupa’ya giden gazı kesme tehdidi oluştuğundan dolayı Avrupa farklı seçenekler arayışına girdi.
Cezayir 2,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervi ve Avrupa’ya yakınlığı ile öne çıkmakta fakat yıllık 500 milyar metreküp doğal gaz tüketen AB için büyük miktarlarda gaz taşıyacak altyapıdan yoksun bulunması ve Cezayir’in Rusya ile yakın ilişkilerinin bu ticareti sekteye uğratabileceği üzerinde duruluyor.
Cezayir Afrika’daki en büyük doğal gaz ihracatçısı olarak 2020 tarihinde 81,5 milyar metreküp gaz üretimi yaptı. Cezayir’in ardından Afrika’daki en büyük doğal gaz üreticileri Mısır, Nijerya ve Libya olarak sıralanmaktadır.
Rusya, Avrupa’nın gaz ithalatında yaklaşık %40’lık bir paya sahiptir. Cezayir, Nijerya gazını Nijer üzerinden boru hatlarıyla Avrupa’ya iletse bile Rusya’nın yaratacağı boşluğu tamamen dolduramamakla birlikte Brüksel’in Moskova’ya olan bağımlılığını azaltabilecek önemli bir aktör olarak görülüyor.
Cezayir’in Rusya ile köklü ilişkilere sahip olması birtakım soru işaretlerine neden olmaktadır. Öyle ki Sovyetler Birliği, Cezayir’in 23 Mart 1962 tarihinde bağımsızlığını tanıyarak diplomatik ilişki kuran ilk ülke olarak öne çıkıyor. Cezayir, Rusya’nın Afrika kıtasındaki silah ihracatında en büyük paya sahip ülke olarak öne çıkıyor. 2018 tarihinde Cezayir’deki silahların üçte ikisinden fazlası Rusya’dan geliyordu. Bununla birlikte Cezayir’in milli petrol şirketi Sonatrach’ın da önemli Rus enerji şirketleriyle yakın ilişkileri biliniyor.
Bu derin ilişkilere rağmen Cezayir’in güneyindeki Varakle Üniversitesinden siyaset bilimi profesörü Mahkuf Kahi, Cezayir ve Rusya’nın bazı çıkar ve strateji farklılıkları bulduğunu söylüyor. Örneğin, Cezayir Libya’da başkent Trablus’taki meşru hükümetin tarafında yer alırken Rusya, Hafter’i desteklemektedir. Cezayir, bu örnekten de anlaşılacağı üzere her koşulda Rusların lehine tavır takınmıyor.
Bu minvalde görülmelidir ki Cezayir, halihazırda doğal gaz ihraç ettiği Avrupa’nın artan enerji ihtiyacı da göz önüne alındığında tek başına yeterli olmasa da tamamlayıcı olarak vazife ifa edebilir.
Kaynak: AA
