Uzmanlar Somali seçimlerini değerlendiriyor

Somali cumhurbaşkanlığı seçimini Mustafa Efe ve Ebuzer Demirci Merhaba Afrika için değerlendiyor

Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi (AFSAM) Başkanı Mustafa Efe, Türkiye’nin Somali seçimlerine iç işlerine karışmama prensibi çerçevesinde yaklaştığını ifade etti: ‘‘Türkiye, Somali’de bekle-gör politikası takip ediyor. Türkiye, Somali’nin iç siyasetine karışmama prensibi çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden uzak durarak önceki seçimlerde de olduğu gibi herhangi bir adaydan yana tavır almadı.’’

”Türkiye, bekle gör politikası uyguluyor”

Efe, 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mogadişu ziyaretini ve 11 yıllık sürede Türkiye’nin Somali’de yürüttüğü faaliyetleri hatırlatarak yeni cumhurbaşkanının Türkiye politikalarıyla uyumlu olmasının önemine değindi.

‘‘Türkiye 11 yıldır Somali’nin yeniden inşasına tüm kurum ve kuruluşlarıyla katkı sağlıyor. Türkiye’nin Somali’de askeri eğitim üssü bulunuyor. Tüm sivil toplum kuruluşları inanılmaz şekilde emek harcıyor. Elbette seçilen kişinin Türkiyenin politikalarına destek verecek birinin olması beklenir. Fakat Türkiye, bekle gör politikası çerçevesinde kim seçilirse onu destekleyecek şekilde tutum sergiliyor.’’

Oylamaların gidişatı hakkında tahminlerini dile getiren Efe, cumhurbaşkanının ilk turda seçilemeyeceği belirtti.

‘‘Cumhurbaşkanının oylamanın ikinci turunda seçileceğini tahmin ediyorum. 2016 seçimlerinde Şeyh Şerif en fazla desteklenen ve ilk turda en yüksek oy alan isim olmasına rağmen ikinci turda Şeyh Hasan Mahmud seçimi kazandı. 2017’de de aynı şekilde Şeyh Hasan Mahmud desteklenirken Farmacu ikinci turda cumhurbaşkanı seçildi.’’

Cumhurbaşkanlığı için adaylığını oyan mevcut Cumhurbaşkanı Farmacu’nun bu seçimlerde desteklendiğini belirten Efe, kararsız milletvekillerin oldukça fazla olduğuna dikkat çekerek sonucun tahmin edilmesinin zor olduğunu açıkladı.

‘‘Şeyh Hasan Mahmud ve Şeyh Şerifin de şansı olduğu söyleniyor ama dün gece itibariyle hala 130 milletvekili kararını vermemişti. Şeyh Ahmed Şerif ve Şeyh Hasan Mahmud Birleşik Arap Emirlikleri’nden, Farmacu ise Katar’dan destek aldı.’’

‘‘Ulusal istihbarat ve güvenlik teşkilatının eski şefi olan Fahad Yasin Dahir’in hazırladığı bir plan uygulanıyor, Farmacu’ya yakın kaynaklar bu planın gerçekleşmesini istemiyor. Ama Katar ve Farmacu destekcileri işi şansa bırakmak istemiyor, eğer Farmacuu ilk turda seçilmezse Osobleyi ön plana atacaklar.’’

”Bir defa seçilen Cumhurbaşkanı ikinci kez seçilemiyor”

Somali seçiminin muhtemel sonuçları hakkında konuşan analist Ebuzer Demirci, seçim sonuçlarını öngörmenin zorluğunun yanı sıra Meclis ve Senato seçimlerinin Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları hakkında fikir verebilceğini ifade etti.

‘‘Somali’nin toplumsal yapısı, siyasal sistemi ve seçim sürecinin kendine özgü özellikleri nedeniyle Somali’de seçimin sonucunu tahmin etmek son dakikalara kadar çok kolay olmuyor. Burada seçim sonuçlarını tahmin ettirecek göstergeler olsa da tam olarak isim vermek çok doğru olmaz. Halk Meclisi ve Senato seçimlerinin sonuçları Cumhurbaşkanı seçimlerinin sonuçları üzerinde belirleyici olacaktır. Meclis ve Senato seçimlerinde muhalifler kazandı.’’

Demirci, seçimlerde diğer belirleyici unsurların kabile ilişkileri ve dışarıdan gelen paralar olduğunu sözlerine ekledir.

‘‘Somali’de son iki seçim üzerinde dış finansman oldukça etkili oldu. Bu seçimde ise Meclis ve Senato’da dış finansmanın başarısı en aza indi. Muhalifler iktidarın adayının finansal gücüne rağmen Meclis seçimlerini aldılar. Fakat cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda dış finansmanın etkisini göreceğiz. Şu hususu da belirtmekte fayda var: Somali’de mükerrer özelliğinden dolayı herkesin dilinde olan bir durum söz konusu; bir kere seçilen Cumhurbaşkanı yeniden adaylığını koyduğunda ikinci defa seçilemiyor. Bu durumun değişip değişmeyeceğini de seçimin sonucunda göreceğiz.’’