Türkiye-Somali ilişkileri artan ivmeyle devam edecek

Bursa Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde görev yapan Dr. Tunç Demirtaş, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’un Türkiye ziyaretini değerlendirdi.

Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud’un bir dönem aradan sonra ikinci defa cumhurbaşkanlığı görevine geldiğini ve denizaşırı ikinci ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştirdi hatırlatan SETA Vakfı dış politika araştırmacısı Dr. Tunç Demirtaş, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’un ikili ilişkilerin güçlenmesi konusunda önemli bir rolü olduğunu dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud’un Türkiye ziyaretini yalnızca devlet düzeyinde bir protokol ziyareti olarak değerlendirmenin yanlış olacağını ifade eden Demirtaş, Mahmud’un Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinin yanında SETA Vakfı’nda düzenlenen ‘‘Türkiye-Somali Ortaklığının Faydaları: Somali Deneyimi Üzerine Tartışma’’ konulu panelde yaptığı konuşmayı, Somali toplumu ile buluşmasını ve Isparta’da eğitim gören Somalili askerlere yönelik ziyaretini hatırlattı.

‘‘Türkiye ile 2011’den bu yana var olan iş birliğini gelecekte derinleştirme ve iş birliği alanını genişletmeye yönelik bir ziyaret olarak okuyabiliriz. Ayrıca Şeyh Mahmud’un farklı heyetlerle yaptığı görüşmeler, sivil toplum kuruluşları ve güvenlik alanındaki iş birlikleri ile Türkiye’nin yapacağı yatırımların işaretini veren bir ziyaret olarak değerlendirilebilir.’’

‘‘Somali’de barış, dünyada barış’’

Demirtaş, el-Şebab terör örgütünün ortadan kaldırılmasını Somali’nin birincil önceliği olarak tanımlayan Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud’un gündeminde savunma ve güvenlik politikalarına yönelik konuların daha fazla öne çıkacağını belirtti. Bu kapsamda uzun yıllar terörle mücadele konusunda birikim ve tecrübeye sahip olan Türkiye’nin de tecrübesinden daha fazla faydalanarak iş birliğini artırma isteğinin olduğunu aktardı.

Dr. Tunç Demirtaş, Şeyh Mahmud’un uluslararası kurumların politikalarının tam anlamıyla başarıya ulaşamadığını ve bu nedenle Somali’de 15 yıldır temel sorunun el-Şebab’tan kaynaklı olduğunu işaret ettiğini dile getirerek Türkiye’nin Somali’ye yönelik güvenlik desteği ve yaklaşımının bu açıdan da Batı’nın yaklaşımı ve politikasından farklı olduğunun öne çıktığını söyledi.

‘‘Hasan Şeyh Mahmud’un ilk Cumhurbaşkanlığı döneminde ikili ilişkilerde öne çıkan insani boyutun ve politikaların yeni dönemde yerini yüksek politika olarak ifade edilen güvenlik politikalarına bırakacağı öngörülüyor. Türkiye-Somali ilişkilerinde herhangi bir güvensizlik durumunun olmadığı ve ilişkilerin daha fazla artması ve derinlik kazanması yönünde de beklentinin açıkça ortaya konduğu konuşmada güvenlik ortamının tam anlamıyla sağlanmasıyla karşılıklı kazancın daha fazla artması söz konusu olacağı anlaşılmaktadır.’’

Güvenliğin sağlanmasıyla ticaret hacmi artacak

Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud’un 6 Temmuz 2022’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesini değerlendiren Demirtaş, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da ifade ettiği üzere güvenlik sorununun tam anlamıyla çözüme ulaşmadığı Somali’de ikili ticaret hacminin yüzde 31 oranında artışla 363 milyon dolara ulaştığını hatırlattı. ‘‘Bu rakamın el-Şebab’ın ortadan kaldırılması ve güvenlik ortamının tam anlamıyla sağlanması ile çok daha fazla yüksek seviyelere ulaşması mümkün. Zira Somali’de tarım, denizcilik, hayvancılık başta olmak üzere hidrokarbon ve enerji alanında çok önemli fırsatlar bulunmaktadır.’’

‘‘Bu ziyaretle birlikte son çeyrek yüzyılda küresel siyasette önemini giderek artıran Afrika Boynuzunda yer alan Somali, Türkiye ile mevcut kardeşlik ve ortaklık ilişkisinin daha fazla artırma isteğini ortaya koydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da Somali’de ağırlamak istediğini ifade eden Şeyh Mahmud, iki ülke arasındaki ortaklık ilişkisini özellikle savunma ve güvenlik boyutunda artırmayı istemektedir. Bölgenin ve Somali’nin güvenliği için eğitilen askerler de güvenlik alanında ileride çok daha aktif olacak, güvenlik ve savunma konusunda iş birlikleri artarak devam edecektir.’’