Kenya’nın eski Başkanı Mwai Kibaki öldü
Devlet Başkanı Uhuru Kenyatta cuma günü yaptığı açıklamada, eski Devlet Başkanı Mwai Kibaki’nin öldüğünü duyurdu.
“Emilio Mwai Kibaki’nin vefatını ulusa duyurmak benim için üzüntü verici bir görevdir.”
Kibaki, 2002-2013 yılları arasında Kenya Cumhuriyeti’nin üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.
Başkan Kenyatta, Kibaki için resmi cenaze töreni düzenlenene kadar bayrakların yarıya indirilmesi de dahil olmak üzere bir yas dönemi ilan etti.
“Kenya Cumhuriyeti bayrağı, hükümet binası ve tüm Kenya diplomatik misyonları, kamu binaları ve kamu alanları, tüm askeri üsler, karakollar ve istasyonlar, Kenya Cumhuriyeti’nin tüm deniz gemileri başta olmak üzere bugünden itibaren cenazenin defnine kadar gün doğumundan batımına tüm Kenya Cumhuriyeti topraklarında yarıya indirilecektir”
“Cumhurbaşkanı, Başkan Yardımcısı, Baş Yargıç, Kabine Sekreterleri, Ulusal Meclis Başkanı, Senato Başkanı, Kenya’nın yurtdışındaki Diplomatları ve kanunen yetkilendirilen diğer devlet memurları resmi araçlarında ulusal bayrağı gün doğumundan cenazenin defnedileceği zamana kadar dalgalandıramaz”
Kibaki, cuma günü 90 yaşında hayatını kaybetti.
Kenyatta, eski Başkan Kibaki’yi önemli bir hatip ve birçok insan için değerli bir arkadaş olarak nitelendirdi.
Uhuru, “Yaşadığı değerleri, benimsediği idealleri, haysiyetini ve çalışkanlığını, açık sözlülüğünü ve tüm Kenyalıların iyiliği için duyduğu endişeyi hatırlıyoruz” dedi.
Kibaki’nin 2002 seçimleri ile iktidara gelmesi, bağımsızlıktan bu yana devam eden 40 yıllık tek parti yönetimine son vermiştir.
Ancak, 2007’de yeniden seçilmesi aylarca ülke çapında şiddet olaylarına yol açtı ve 1.200 kişinin ölümüne neden oldu.
Kibaki, Kenya’nın yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan Kikuyu etnik kökeninden gelmektedir. Uganda, Mekerere Üniversitesi ve Birleşik Krallık, Londra Ekonomi Okulu’nda eğitim aldı.
Bir süre öğretmen olarak görev yapmasının ardından Kenya bağımsızlığını kazandıktan sonra Kenya Afrika Ulusal Birliği’nden (KANU) milletvekili oldu. Kendisi, ekonomi bakanlığı ve başkan yardımcılığı gibi görevlerde bulunduktan sonra partisinden istifa ederek Demokrat Parti’yi (DP) kurdu.
Kibaki, 1992-1997 arasında Daniel arap Moi’ye karşı başarısız olmasına rağmen 1998 tarihinde ana muhalefet partisi oldu. 2002 tarihinde ise Ulusal Gökkuşağı Koalisyonu (NARC) Başkan adayı olan Kibaki, Uhuru Kenyatta’yı mağlup ederek seçimleri kazandı. Parlamento seçimlerinde NARC, ülkenin bağımsızlığından bu yana Kenya’da iktidar olan KANU’yu mağlup etti.
Aralık 2007 seçimlerinde Kibaki, Ulusal Birlik Partisi (PNU)’yu kurarak Raila Odinga liderliğindeki Turuncu Demokrat Hareketi (ODM) kıl payı mağlup etti.
Bu seçimler sonrası Kenya’da istenmeyen olaylar meydana gelerek binlerce insan hayatını kaybetmiş, 600 bin kişi de yer değiştirmek zorunda kalmıştır. Bu olaylar Kibaki’nin etnik grubu olan Kikuyu ve Odinga’nın etnik grubu olan Luo arasında meydana gelmiştir. 2008 şubatında Kibaki, Odinga liderliğindeki ODM ile bir güç paylaşımı yaparak Odinga için başbakanlık görevini ihdas etmiştir.
Bu koalisyon oluşturulmasına rağmen iki parti arasındaki gerilim devam etmiştir.
Kibaki’nin ikinci döneminde nihayet yeni bir anayasa yapıldı. Aralık 2007 seçimlerini izleyen şiddeti körükleyen etnik ve siyasi gerilimlerin kaynaklarını ele almak üzere tasarlanan yeni anayasa, gücün ademi merkeziyetçiliğini içeriyordu. Hem Kibaki hem de Odinga tarafından desteklendi. Bir referandum ile seçmenler tarafından onaylandıktan sonra Kibaki 27 Ağustos 2010’da yasalaştırdı.
Üçüncü dönem cumhurbaşkanlığı yapması engellenen Kibaki, Nisan 2013’te görev süresinin sonunda istifa etti. Onun yerine, Odinga’yı mağlup eden Kenyatta geçti. Ağustos 2022 seçimleri için yeniden aday olan Odinga, Kenyatta tarafından desteklenmektedir.
