Binlerce kişinin bir hafta önce ölen Inkatha Özgürlük Partisi’nin bir zamanlar korkulan kurucusuna saygılarını sunması bekleniyor
Modern Güney Afrika’nın doğuşuna damgasını vuran ölümcül şiddet dalgasına karışan güçlü ama bölücü bir lider olan Zulu prensi Mangosuthu Buthelezi’nin devlet cenaze töreni için geleneksel savaşçı baş bantları takmış yas tutanlar bir araya geldi.
Binlerce kişinin, bir hafta önce 95 yaşında ölen Inkatha Özgürlük Partisi’nin (IFP) bir zamanlar korkulan kurucusuna saygılarını sunması bekleniyor.
Cumartesi günü, siyah giyen ya da Zulu savaşçılarının saç bantlarını takan yas tutanlar, cenaze töreni için Zulu krallığının eski başkenti ve IFP’nin kalbi olan Ulundi’deki küçük bir stadyuma akın etti.
“O hepimize tek bir kişi gibi davrandı. Bu yüzden buradayım” diyen 31 yaşındaki Bonga Makhoba, törene katılmak için 150 km (93 mil) yol kat etti ve arabasında uyudu. “Sadece ona saygı duyuyorum ve huzur içinde yatmasını istiyorum.”
Sahada önemli konukları ağırlamak için beyaz çadırlar kuruldu ve bunların ortasında tabut için siyah bir gölgelik yer aldı.
Ülke genelinde bayrakların yarıya indirilmesi emrini veren Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa cenaze töreninde bir konuşma yapacak.
Geçtiğimiz Cumartesi günü Zulu milliyetçisinin ölümünü duyuran Ramaphosa, “Buthelezi, kurtuluş mücadelemizin iniş çıkışları da dahil olmak üzere ulusumuzun siyasi ve kültürel yaşamında seçkin bir lider olmuştur” dedi.
Zulu milliyetçisinin geçtiğimiz Cumartesi günü vefat ettiğini duyuran Ramaphosa, “Buthelezi, kurtuluş mücadelemizin iniş çıkışları da dahil olmak üzere ulusumuzun siyasi ve kültürel yaşamında seçkin bir lider olmuştur” dedi.
Buthelezi bir zamanlar Ramaphosa ve merhum patronu Nelson Mandela’nın düşmanıydı, zira ikili Güney Afrika’daki beyaz egemenliğini sona erdirmek için müzakerelere öncülük etmişti. Buthelezi, yıllarca iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi (ANC) ile yaşadığı sert rekabetle anıldı.
Apartheid sonrası 1994’teki ilk seçimlerden bu yana iktidarda olan parti, 1975’te Inkatha hareketini kurmak üzere ayrılana kadar onun siyasi eviydi.
Soylu bir aileden geldiği için kimilerine göre Zulu ruhunun vücut bulmuş haliydi: gururlu ve alıngan. Diğerlerine göre ise diktatörün sınırındaydı.
Tartışılan miras
Apartheid hükümetinin siyasi bir yaratımı olan “bağımsız” KwaZulu anavatanının başbakanı olarak Buthelezi genellikle ırkçı rejimin bir müttefiki olarak görülüyordu.
Şiddeti körüklemek ve ANC’nin kurtuluş mücadelesini baltalamak için beyaz hükümetle işbirliği yaptığı yönündeki iddiaları şiddetle reddetti.
1994’teki demokratik seçimler öncesinde ANC ve IFP arasındaki huzursuzluk tırmanırken Inkatha taraftarları ve rakip özgürlük grupları arasındaki şiddet yaklaşık 12.000 kişinin ölümüne yol açtı.
Daha sonra 11. saatte yapılan bir değişiklikle Mandela liderliğindeki ulusal birlik hükümetinde içişleri bakanı olarak atandı.
İnce yapılı, belirgin dikdörtgen gözlüklü ve karizmatik bir konuşmacı olan Buthelezi, en uzun süre görev yapan politikacılardan biri oldu.
Destekçileri tarafından bir devlet adamı ve 11 milyondan fazla Zululunun kültürünün koruyucusu olarak görülen Buthelezi’nin mirası tartışmalı olmaya devam ediyor.
